مهارت نه گفتن، چگونه و چه زمانی نه بگوییم؟

مهارت نه گفتن چیست؟

مهارت نه گفتن از جمله مهارت‌هایی است که یادگیری و استفاده به‌موقع از آن برای هر شخصی لازم و ضروری است.
مهارت نه گفتن به این معنی است که به درخواست‌های غیرمنطقی و نابه‌جای دیگران جواب منفی بدهیم. ممکن است این کار ساده به نظر برسد اما درصورت مواجه شدن با چنین موقعیتی کار سختی است.

این بار در بخش رشد فردی سایت بازتاب باور می خواهیم مهارت نه گفتن را زیر ذره بین قرار دهیم.با ما همراه باشید.

در مقاله این هفته روش‌های نه گفتن را توضیح می‌دهیم پس با ما همراه باشید. همان‌طور که می‌دانیم نه گفتن در مواقع زیادی برای ما کار سختی است. خیلی از ما نمی‌توانیم در مقابل خواسته‌های غیرمنطقی و نادرست دیگران نه بگوییم درواقع مهارت نه گفتن را نداریم و نمی‌توانیم با قاطعیت نه بگوییم.
فردی که نتواند در مقابل درخواست‌های اطرافیان پاسخ منفی بدهد دچار مشکلات جدی شخصیتی است.

قدرتمندترین مهارت ارتباطی مهارت نه گفتن است.
وقتی مؤدبانه و در کمال احترام به درخواست‌های غیرمنطقی، نه می‌گویید دارای یک مهارت قدرتمند در برقراری ارتباط با دیگران هستید. مهارت نه گفتن از دوران کودکی باید در فرد ایجاد شود. خانواده، مدرسه و محیط اطراف کودک در شکل‌گیری این مهارت نقش مهمی دارند. این مهارت اکتسابی است و از دوران بچگی در انسان شکل می‌گیرد. والدینی که مهارت‌ نه گفتن را دارند، پس کودکان آن‌ها نیز این مهارت را یاد می‌گیرند. مهارت نه گفتن یاد گرفتنی است. از همان دوران بچگی باید یاد بگیریم که هر خواسته‌ای پذیرفتنی نیست. برای کسب قدرت نه گفتن باید تمرین کرد تا این مهارت به مرور زمان در فرد محکم‌تر شود.

نه گفتن به چه معنی است؟

نه گفتن به معنای مخالفت با دیگران نیست. حقی طبیعی است که فرد بعضی خواسته‌ها را قبول کند و بعضی دیگر را رد کنند. افرادی که دارای اعتمادبه‌نفس پایینی هستند توانایی نه گفتن به درخواست‌های دیگران را ندارند. دراین‌صورت فرد اجباراً و علی‌رغم میل باطنی خود خواسته‌های دیگران را می‌پذیرد. پذیرش اجباری خواسته‌های دیگران باعث ایجاد استرس، اضطراب و خشم در فرد می‌شود. احترام به خود و نه گفتن در هنگام درخواست‌های نابه‌جای دیگران نشانه بلوغ روانی و اعتمادبه‌نفس فرد است.

خیلی اوقات پیش می‌آید که قدرت نه گفتن دربرابر درخواست‌های غیرمنطقی دیگران را نداریم و نمی‌توانیم به دیگران نه بگوییم، درنتیجه اولویت‌های افراد دیگر را به اولویت‌های خودمان ترجیح می‌دهیم.

چه هنگامی نه بگوییم؟

نه گفتن، خودخواهی نیست درواقع زمانی‌که به هردلیلی تمایل نداریم کاری را برای فردی انجام دهیم باید بدون احساس ترس یا گناه بگوییم نه. هنگامی‌که چیزی مطابق میل ذهنی و باطنی‌مان نیست نباید برای راضی نگه داشتن دیگران آن را کار را انجام دهیم.

باید به این درک برسیم که نه گفتن کاری ناپسند و غیرمنطقی نیست. چنان‌چه در مقابل درخواستی که باطناً دوست نداریم آن را انجام دهیم جواب نه بدهیم، در مقابل می‌توانیم به کارهای دیگری رسیدگی کنیم و بله بگوییم که مزایای بیشتری برای‌ ما دارد. پس اگر این‌طور خود را قانع کنیم، از جواب منفی که داده‌ایم احساس گناه نخواهیم کرد.
مثال:
به جای بله گفتن به پیشنهاد دوستی که خواسته‌ای نابه‌جا از ما دارد می‌توانیم تایم بیشتری را با خانواده‌ باشیم و از آن لذت ببریم در نتیجه به خودمان، تفریح و کارهایی که دوست داریم، بله گفته‌ایم.
باید یاد بگیریم هنگامی به خواسته‌های دیگران بله بگوییم که آن خواسته منطقی و اصولی باشد. اما درصورتی‌که به‌خاطر عدم توانایی نه گفتن به خواسته‌ی دیگران، کاری را انجام دهیم باعث می‌شود که از کارها و برنامه‌های خود عقب بمانیم و کار دیگران را به میل باطنی خودمان ترجیح دهیم.

چرا لازم است مهارت نه گفتن را یاد بگیریم؟

باید قاطعانه تصمیم بگیریم قدرت نه گفتن را در خود تقویت کنیم و یاد بگیریم نسبت به خواسته‌های نابه‌جای دیگران جواب نه بدهیم و این را قبول داشته باشیم که نمی‌توانیم همه افراد را در زندگی خود راضی و خوشحال نگه داریم پس با تصور این‌که دیگران ما را خودخواه خطاب کنند، خلاف میل باطنی‌مان عمل نکنیم همچنین باید به این درک برسیم که با نه گفتن به دیگران احترام آن‌ها را از دست نمی‌‌دهیم، اگر مدام به همه‌ی خواسته‌های دیگران جواب مثبت بدهیم، زمینه را برای فرد فراهم می‌کنیم که خواسته‌های غیرمنطقی از ما داشته باشد و به نحوی از ما سوءاستفاده کند.
بسیاری از ما زمانی‌که درخواست کمکی از ما می‌شود، بی‌درنگ همراهی می‌کنیم باوجودی‌که گاهی خودمان کارهای مهم‌تری برای انجام دادن داشته باشیم.
برای این‌که مهارت “نه” گفتن را یاد بگیریم در ابتدا باید بدانیم که چه‌چیزی باعث مقاومت ما در برابر گفتن نه می‌شود.
قبل از پذیرش مسئولیت جدید باید به عواقب آن فکر کنیم و به دیگران اجازه سوء‌استفاده در هیچ زمینه‌ای را ندهیم. باید نسبت به اولویت‌ها و میل باطنی خود ارزش قائل شویم و تصمیمات درستی هر چند جزئی و کوچک در زندگی‌مان بگیریم.

اما درصورتی‌که به‌خاطر عدم توانایی نه گفتن به خواسته‌ی دیگران، کاری را انجام دهیم باعث می‌شود که از کارها و برنامه‌های خود عقب بمانیم و کار دیگران را به میل باطنی خودمان ترجیح دهیم. نباید به‌خاطر میل دیگران هنگامی‌که مسئولیتی را بر عهده بگیریم و همچنین نسبت به موقعیت‌هایی که به ما حس خوبی نمی‌دهند بی‌درنگ قبول کنیم.

دلایلی کلی که ما نمی‌توانیم نه بگوییم؛

ترس از واکنش دیگران، کمبود اعتمادبه‌نفس، نگرانی برای احساس دیگران، خجالت از گفتن نه، تمایل به رضایت نگه‌داشتن همه افراد، نداشتن قدرت تصمیم گیری

دلیل اصلی بسیاری از نه نگفتن‌ها به نگرانی ما برمی‌گردد.
ممکن است فکر کنیم که با نه گفتن ما، فرد ناراحت شود یا ممکن است فرصتی را از دست بدهیم یا حتی به ما صفت تنبلی و ترسویی داده شود.
با این حال اگر خوب فکر کنیم می‌بینیم نگرانی ما نتیجه نهایی را تغییر نمی‌دهد پس باید نگرانی را از خود دور کنیم.

لزومی ندارد که به‌خاطر درخواست غیراصولی دیگران، میل باطنی و اولویت‌های خودمان را نادیده بگیریم زیرا نه گفتن به معنی خودخواهی، بی‌ادبی، بی‌احترامی و غرور نیست.

شیوه نه گفتن باید چطور باشد؟

نحوه بیان نه گفتن بسار مهم است؛
یاد بگیرید که با قدرت و محکم نه بگویید؛
می‌توانید قاطعانه بگویید نه، اما در عین‌حال طوری بیان کنید که به شخصیت هیچ فردی بی‌احترامی نشود و به هیچ فردی برنخورد و فرد ناراحت نشود.

ما موانع و سدهای بسیاری برای “نه” گفتن در ذهن خودمان ایجاد می‌کنیم. همانطور که در ابتدای این مطلب نیز دیدید، این موانع را ذهن‌مان می‌سازد و درواقع اصل و اساسی ندارند. درباره‌ی “نه” گفتن تردید نداشته باشید و خیلی راحت و ساده و رک از «نه» استفاده کنید.
“نه، نمی توانم.”

از واژه‌هایی که نشان‌دهنده تردید، دودلی یا ترس و استرس است استفاده نکنید. زیرا این واژه‌ها به همراه «نه» نشان‌گر این است که احتمال قبول کردن درخواست در آینده وجود دارد. از مقدمه‌چینی و دادن جواب‌های طولانی برای رد کردن درخواست دیگران، استفاده نکنید.
هر انسانی دارای حق انتخاب است و این حق طبیعی هر فردی است که برخی از خواسته‌ها و انتظارات دیگران را قبول نکند پس بدون هیچ توضیح اضافه‌ای و با کوتاه‌ترین کلمات بگویید نه.
نیازی نیست برای نه گفتن دلایل قانع‌کننده بیاورید و یا به تندی و عصبانیت برخورد کنید.

ممکن است ما اکثراً دربرابر خواسته‌های دیگران بله گفته باشیم و برایمان راحت نباشد که به‌راحتی نه بگوییم. برای اینکه مهارت نه گفتن را یاد بگیریم به زمان نیاز داریم و باید تمرین کنیم، ممکن است دفعات اول گفتن نه آسان نباشد. ولی به مرور زمان این مهارت در ما تقویت می‌شود که بتوانیم در هنگام روبه‌رو شدن با خواسته‌های دیگران قاطعانه نه بگوییم.
در صورتی‌که خودمان کاری برای انجام دادن داریم و با درخواست دیگران مواجه شویم که تمایل نداریم انجام دهیم می‌توانیم از این جمله استفاده کنیم، (الان خودم کارهای دیگری دارم که در اولویت هستند و نمی‌توانم این کار را انجام دهم) این جمله دیگران را متوجه این می‌کند که وقت شما هم‌اکنون پر است، بنابراین او باید از درخواست خود صرفه‌نظر کند.

“نه” گفتن به ملاقات‌ها و کارهای غیرضروری که به آن‌ها نیازی ندارید را یاد بگیرید، اگر چند بار با اقتدار این کار را انجام دهید درواقع می‌دانید که این کار سختی نیست. در نتیجه، شما تایم بیشتری در اختیار خودتان هستید و کارهایتان را در اولویت قرار می‌دهید.

اگر علاقه‌مند هستید که با فرد هم‌کاری کنید اما نمی‌خواهید همین الان “بله” را بگویید، می‌توانید این‌گونه به او جواب دهید:
اجازه بده درمورد آن فکر کنم، جواب قطعی را می‌دهم.

راحت ترین و ساده ترین راه برای “نه” گفتن استفاده از جمله ی بالا است.